Weksel | Interpretacje podatkowe

Czy wystawienie przez Wnioskodawczynię weksla własnego oraz zapłacenie Wnioskodawczyni za wystawiony weksel powoduje po stronie wystawcy obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

A w sytuacji, gdy weksel zostanie przedstawiony do wykupu, Wnioskodawca wpłaci kwotę nominalną weksla. Podstawę prawną obrotu wekslami regulują przepisy ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U. 2016 r., poz. 160, ze zm.). Zgodnie z przepisami tej ustawy, weksel jest dokumentem stanowiącym bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie, w określonym terminie i miejscu przez wystawcę weksla lub osobę przez niego wskazaną, określonej na wekslu sumy pieniędzy. Wystawiający weksel przyjmuje na siebie odpowiedzialność za to, że zapłaci sumę wymienioną na wekslu. Tak rozumiane zobowiązanie wekslowe ma charakter bezwarunkowy, samodzielny, solidarny osób, które go podpisały i abstrakcyjny (por. Ignacy Rosenbluth – Prawo wekslowe komentarz, Wyd. PiaPrint s.c. Warszawa 1994 r., str. 11). Rozumiany w ten sposób weksel pełni funkcję płatniczą, kredytową, obiegową, gwarancyjną, refinansową (por. Izabela Heropolitańska – op. Cit. Str. 13-14). Weksel własny (czyli taki jak wskazany we wniosku) określany jest inaczej jako suchy, prosty, sola. Weksel ten jest papierem wartościowym sporządzonym w formie ściśle określonej przez prawo wekslowe, zawierającym bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy zapłacenia określonej sumy pieniężnej we wskazanym miejscu i czasie oraz stwarzającym odpowiedzialność osób na nim podpisanych.

Jeżeli zawarta umowa (będąca przyczyną gospodarczą wystawienia weksla własnego), na podstawie której wypłacono pieniądze, nosi w świetle odrębnych przepisów (niebędących przepisami prawa podatkowego) znamiona którejkolwiek z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wówczas umowa ta będzie opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z przepisami tej ustawy, weksel jest dokumentem stanowiącym bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie, w określonym terminie i miejscu przez wystawcę weksla lub osobę przez niego wskazaną, określonej na wekslu sumy pieniędzy. Wystawiający weksel przyjmuje na siebie odpowiedzialność za to, że zapłaci sumę wymienioną na wekslu. Tak rozumiane zobowiązanie wekslowe ma charakter bezwarunkowy, samodzielny, solidarny osób, które go podpisały i abstrakcyjny (por. Ignacy Rosenbluth – Prawo wekslowe komentarz, Wyd. PiaPrint s.c. Warszawa 1994 r., str. 11). Rozumiany w ten sposób weksel pełni funkcję płatniczą, kredytową, obiegową, gwarancyjną, refinansową (por. Izabela Heropolitańska – op. Cit. Str. 13-14). Wskazany w pytaniu Spółki weksel własny (inaczej suchy, prosty, sola) jest to papier wartościowy sporządzony w formie ściśle określonej przez prawo wekslowe, zawierający bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy zapłacenia określonej sumy pieniężnej we wskazanym miejscu i czasie oraz stwarzający odpowiedzialność osób na nim podpisanych. Ustawowa treść weksla własnego wskazana w art. 101 pkt 1-7 Prawa wekslowego obejmuje: nazwę „ weksel ” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono; polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej; nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata); oznaczenie terminu płatności; oznaczenie miejsca płatności; nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana; oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla; podpis wystawcy weksla.

W zakresie skutków podatkowych wydania weksli w3asnych przez Wnioskodawce i otrzymania przez niego od odbiorców weksli kwot stanowi1cych sumy wekslowe.

Art. 3 Prawa wekslowego dopuszcza, aby trasatem by3 sam wystawca weksla (weksel w3asny). Weksel w3asny jest wiec rodzajem papieru wartoociowego, w którym wystawca weksla przyrzeka, ?e zap3aci sume wekslow1 odbiorcy weksla. W doktrynie podkreola sie, ?e zobowi1zanie wekslowe ma charakter abstrakcyjny, tzn. ?e obowi1zek zap3aty sumy wekslowej jest niezale?ny od samego istnienia, czy wa?nooci jakiegokolwiek innego zobowi1zania. Weksle mog1 pe3nia wiele funkcji gospodarczych, przyk3adowo, zabezpieczaa inne zobowi1zania maj1ce charakter podstawowy, realizowaa zap3ate za nabyty towar, czy stanowia inwestycje dla posiadanych orodków pienie?nych. W przedmiotowej sprawie weksle nie zabezpieczaj1 ?adnych innych zobowi1zan. Wyemitowane przez Wnioskodawce weksle wydawane s1 innym podmiotom bezpoorednio lub poorednio powi1zanym z Wnioskodawc1, w zamian za co nabywcy weksli dokonuj1 przelewu sumy wekslowej na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Po pewnym czasie weksle s1 przedstawiane Wnioskodawcy do wykupu, wraz z obowi1zkiem wyp3aty oprocentowania. Weksle w3asne wystawiane przez Wnioskodawce maj1 wiec charakter kreuj1cy pieni1dz, a ich wystawienie mo?na porównaa do emisji obligacji lub innych papierów wartoociowych o charakterze d3u?nym. Wydanie weksli i otrzymanie w zamian kwoty stanowi1cej sume wekslow1 nie stanowi zdaniem Wnioskodawcy czynnooci podlegaj1cej opodatkowaniu podatkiem od czynnooci cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że wystawienie przez Wnioskodawcę weksli własnych na rzecz remitentów i zapłata przez remitentów za wystawione weksle w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie tego podatku po stronie Wnioskodawcy. Jednocześnie, należy zauważyć, że powyższy fakt nie musi oznaczać, że opodatkowaniu nie podlegają również czynności cywilnoprawne, w związku z zawarciem których wystawiony został weksel. Jeżeli zatem czynności związane z wystawieniem przez Wnioskodawcę weksli własnych na rzecz remitentów będą nosiły znamiona czynności określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to wówczas będą rodzić dla Wnioskodawcy skutki podatkowe pod warunkiem, że to na nim zgodnie z art. 4 ustawy ciąży obowiązek podatkowy.

W rezultacie, zdaniem Wnioskodawcy, nie można uznać, że zapłata przez odbiorcę weksla (remitenta) na rzecz Spółki (wystawcy weksla) określonej kwoty pieniężnej w zamian za weksel własny, będzie wydaniem pieniędzy na podstawie umowy pożyczki (czy depozytu nieprawidłowego) bowiem przekazanie tej kwoty Wnioskodawcy nastąpi tylko i wyłącznie w związku z wystawieniem przez Spółkę abstrakcyjnego papieru wartościowego, jakim jest weksel. W konsekwencji, transakcja ta nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na zasadach właściwych dla umowy pożyczki (lub depozytu nieprawidłowego). Wystawienie weksla własnego nie może być także utożsamiane ze sprzedażą weksla jako papieru wartościowego. Wystawienie weksla powoduje zaistnienie samoistnego stosunku zobowiązaniowego, zatem nie istnieje konieczność zawierania dodatkowej umowy cywilnoprawnej pomiędzy Wnioskodawcą a remitentem na podstawie której weksel jest przenoszony (sprzedawany). W świetle regulacji Prawa wekslowego emisja weksla oraz jego objęcie nie następuje w wyniku zawarcia z wystawcą weksla umowy sprzedaży (lub analogicznej). Jak już wskazano powyżej, w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym wystawienie weksla nie będzie kreowało innego, dodatkowego (w stosunku do zobowiązania wekslowego) zobowiązania do zapłaty określonej kwoty pieniędzy.

Czy wskutek wystawienia i wręczenia weksla własnego po stronie Podatnika nastąpiło uregulowanie zobowiązania i powstaje przychód do opodatkowania na podstawie art. 14a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. z dnia 30 maja 2014 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 851)) dalej ustawa?

Powyższe stwierdzenia unaoczniają, że weksel własny wystawiony przez wspólnika przyrzekającego zapłatę na rzecz spółki oznaczonej kwoty tworzy zobowiązanie - dług wekslowy; wniesienie takiego weksla do spółki byłoby więc w istocie wniesieniem nie wierzytelności, lecz długu. Inaczej jednak ma się rzecz w wypadku weksla własnego indosowanego, z poręczeniem wekslowym. Weksel taki nosi już nie tylko przyrzeczenie samego wystawcy, ale także zobowiązanie poręczyciela ( art. 32 i art. 47 w związku z art. 103 PrWeksI), a dzięki indosowi bankowemu jeszcze bardziej - podmiotowo - rozszerza zakres odpowiedzialności z weksla (art. 14 w związku z art. 103 PrWeksI). Można więc sformułować wniosek, że weksel własny z poręczeniem wekslowym, indosowany in blanco, jest ucieleśnieniem wierzytelności mogącej stanowić - jako aktywo majątku spółki - element jej kapitału zakładowego. Wniosek ten znajduje dodatkowe wsparcie w fakcie, że weksel własny poręczony i indosowany ma znacznie ułatwioną obiegowość oraz większe gwarancje pokrycia. Tym samym również funkcja kapitału zakładowego jako podstawy odpowiedzialności materialnej spółki wobec wierzycieli nie zostaje naruszona. ” W rozpatrywanym stanie faktycznym, poprzez wystawienie i wręczenie weksla własnego, nieporęczonego i nieindosowanego, nie następuje więc wykonanie i uregulowanie zobowiązania pierwotnego ponieważ poprzez wystawienie weksla własnego, nastąpiło niejako tylko odroczenie płatności.

Sprzedaż weksla na rzecz podmiotu trzeciego

Każdy weksel niezawierający klauzuli indosowania można zbyć - indosować na kolejny podmiot. W ramach opisanej powyżej działalności można wyróżnić kilka różnych scenariuszy: 1.Wystawca weksla wykupuje weksel - zgodnie z postanowieniami umowy - a tym samym Wnioskodawca uzyskuje środki tyt. wykupu weksla, i zwraca weksel jego Wystawcy, 2.Wystawca weksla nie wykupuje weksla tj. nie wywiązuje się z zawartej umowy i w tym przypadku, Wnioskodawca może: Dochodzić od wystawcy weksla kwoty wskazanej w wekslu, Zbyć weksel na rzecz podmiotu trzeciego, uzyskując tym samym przychód ze sprzedaży weksla. Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą zastosowania zwolnienia od podatku w przypadku oznaczonym pkt 2b. Weksel emitowany, na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze zm.), jest papierem wartościowym, którego funkcją jest uregulowanie lub zabezpieczenie zobowiązania pieniężnego. Weksel wystawiony przez nabywcę towaru lub usługi na rzecz sprzedawcy w związku z istnieniem zobowiązania pieniężnego z tytułu dokonanej sprzedaży towaru lub usługi może być (zgodnie z prawem wekslowym) przenoszony na inne osoby w drodze indosu.

Skutki podatkowe wystawienia weksla własnego.

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego należy zatem uznać, że z chwilą objęcia przez odbiorcę weksla własnego wystawionego przez Wnioskodawcę podstawą do uzyskania sumy wekslowej przez remitenta (ewentualnie indosatariuszy) jest wyłącznie weksel, traktowany jako papier wartościowy. Dochodzenie zaś ewentualnej zapłaty sumy wekslowej zostanie poddane reżimom dotyczącym weksli, co oznacza chociażby, iż reżim przedawnienia roszczenia z weksla będzie określany zgodnie z prawem wekslowym a nie Kodeksem cywilnym. W konsekwencji, nie można - zdaniem Wnioskodawcy - uznać, że zapłata przez remitenta na rzecz Wnioskodawcy określonej kwoty pieniężnej w zamian za weksel własny, jest wydaniem pieniędzy na podstawie umowy pożyczki bowiem zapłata ta jest dokonywana tylko i wyłącznie w związku z wystawieniem przez Wnioskodawcę abstrakcyjnego papieru wartościowego, jakim jest weksel. W konsekwencji, transakcja ta nie może podlegać opodatkowaniu na zasadach właściwych dla umowy pożyczki. Wystawienie weksla własnego nie może być także utożsamiane ze sprzedażą weksla jako papieru wartościowego. Ze względu na to, że wystawienie weksla powoduje zaistnienie samoistnego stosunku zobowiązaniowego nie istnieje konieczność zawierania dodatkowej umowy cywilnoprawnej pomiędzy Wnioskodawcą a remitentem na podstawie której weksel jest przenoszony. Analiza przepisów prawa wekslowego prowadzi cło wniosku, iż emisja weksla oraz jego objęcie nie następuje w wyniku zawarcia z wystawcą weksla umowy sprzedaży.

Wydanie przez Wnioskodawcę weksla własnego Sprzedawcy w celu uregulowania części kwoty wynikającej z faktury zakupu praw majątkowych, w wykonaniu zawartego porozumienia skutkującego wygaśnięciem zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu zakupu praw majątkowych, w stosunku do Sprzedającego, należy uznać za uregulowanie należności w rozumieniu przepisu art. 89b ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji, w części należności wynikających z faktur zakupu praw majątkowych, które zostaną uregulowane w drodze wydania weksla własnego nie powstanie dla Wnioskodawcy, po upływie terminu wskazanego w art. 89b ust. 1 ustawy, obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku VAT o kwotę w ten sposób uregulowaną na rzecz Sprzedawcy.

Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy wierzyciel otrzymuje od dłużnika weksel lub czek. Z powyższego wynika, że samo wystawienie weksla własnego nie może być równoznaczne ze zmianą formy zapłaty za dostawę towaru lub usługi, lecz musi być efektem zaciągnięcia nowego zobowiązania, co spowoduje wygaśnięcie (umorzenie) dotychczasowego zobowiązania. W takim jedynie przypadku spełniona jest funkcja płatnicza weksla, której rezultatem jest zapłata ceny za nabyty towar lub usługę. W przeciwnym bowiem przypadku weksel pełniłby jedynie formę zabezpieczenia długu powstałego z tytułu nabycia towarów lub usług. W celu wskazania, że weksel pełni faktycznie funkcję płatniczą, kontrahenci z reguły podpisują umowy, z których wyraźnie wynika, że dłużnik (wystawca weksla własnego) zaciąga zobowiązanie wekslowe wobec kontrahenta (wierzyciela) w miejsce dotychczasowego zobowiązania handlowego, które ulega wygaśnięciu (umorzeniu). W opisywanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca i sprzedawca aby wskazać na płatniczą funkcję wystawionego przez Wnioskodawcę weksla własnego, zawarli porozumienie oparte o przepis art. 506 § 1 k.c. wyraźnie wskazując, że Wnioskodawca zobowiązuje się do spełnienia zobowiązania wekslowego w celu umorzenia zobowiązania z tytułu zapłaty części ceny nabycia praw majątkowych, a Sprzedawca udziela na to wyraźnej zgody.

Skutki podatkowe wystawienia i darowizny weksla.

Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych mogą natomiast podlegać czynności cywilnoprawne, w związku z zawarciem których wystawiony jest weksel, o ile są to czynności wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli zatem wystawienie weksla łączyłoby się z czynnością cywilnoprawną wynikającą z podstawy gospodarczej wystawienia weksla, czyli pierwotnej przyczyny wystawienia tego weksla, to chociaż samo wystawienie weksla nie podlegałoby podatkowi od czynności cywilnoprawnych, podatkowi temu podlegałaby pierwotna czynność cywilnoprawna, o ile byłaby jedną z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że wystawienie weksla nie nastąpi w związku z jakąkolwiek umową cywilnoprawną. Wnioskodawca wystawi weksel i przekaże go osobie bliskiej. Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawne, należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie czynność wystawienia i darowizny weksla, jako nie wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Końcowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że wniosek w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w dniu 10 grudnia 2013 r. został załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Podatek dochodowy od osób prawnych w zakresie momentu powstania przychodu w wyniku rolowania weksla.

Każdy nabywany przez Spółkę Weksel zawiera oznaczenie daty jego wykupu, tj. terminu, w którym Emitent powinien zapłacić Spółce kwotę pieniędzy określoną w Wekslu jako jego wartość nominalną. Termin wykupu Weksla przypada zazwyczaj w okresie jednego roku od dnia emisji. Cena emisyjna Weksla, a więc kwota, po której Spółka nabywa Weksel, jest niższa niż jego wartość nominalna, czyli wartość kwoty należnej Spółce z tytułu wykupu. Różnica pomiędzy ceną emisyjną a wartością nominalną stanowi dyskonto, które będzie dla Spółki wynagrodzeniem z tytułu nabycia Weksla. Jeżeli Spółka i Emitent ustalą, że okres finansowania ma zostać przedłużony na kolejny roczny okres, Spółka zamiast ceny wykupu w miejsce dotychczas posiadanego Weksla otrzymuje nowo wyemitowany przez Emitenta Weksel. Następuje więc tzw. rolowanie Weksla, a więc zastąpienie Weksla, którego termin wykupu nadszedł, nowym Wekslem, w którym określono nowy termin wykupu. Proces ten może się powtarzać, w zależności od decyzji Spółki i Emitenta. Oznacza to, że w dacie wykupu nowego Weksla, w jego miejsce może zostać Spółce wydany kolejny nowy Weksel, i tak dalej, a więc kolejne Weksle również mogą być rolowane.